2007-02-04

Könül elçisi

Yaxud Don Xuan De Persiya- Oruc bəy Bayatın hekayəti
Nəriman Əbdülrəhmanlı, roman,
Qiyməti 4 manat

Romanda Səfəvi hökmdarı I Şah Abbasın 1599-1601-ci illərdə Moskva çarlığına və Avropa ölkələrinə göndərdiyi səfarətin birinci katibi, zəmanəsinin yaxşı təhsil görmüş adamlarından olan, Qərbdə Don Xuan De Persiya (Don Juan) adı ilə tanınan Oruc Bəy Bayatın ömür hekayətindən bəhs olunur. Kitabı vərəqlədikcə türk sultanlarının bir-birinə qarşı əks düşərgələrdə dayandığı, emossional qərarların nəticəsində hansı xoşagəlməz situasiyalarla qarşılaşdığı göz önünə gəlir. Roman o qədər canlı qələmə alınıb ki, oxucu özünü hadisələrin mərkəzində hiss edir. Şah Abbasın Sultan III Məhəmmədi elçi vasitəsilə aşağılaması səhnəsi həmin dövrlərdə türk sultanlarının mövqeyini açıq şəkildə ortaya qoyur. Bunun nə qədər səhv, yaxud nə qədər düz olduğunu oxucu qiymətləndirməlidir: “Beləliklə Şah Sultan III Məhəmmədin niyyətini başa düşdü, o saat da elçinin saqqalını qırxıb, bəxşiş kimi sultana göndərməyi əmr etdi. Bu hökmdarlar arasında belə təhqir üsulları məqbul sayılırdı. Şah Abbasın bu addımı atmağa haqqı vardı, bununla Sultan III Məhəmmədə onun atası III Muradın əmri ilə İranın sabiq elçisinin başına açılan oyunu xatırladırdı”.
Müəllif bu oyunların mahiyyətini oxucuya incə şəkildə izah edir.

Hiç yorum yok: