2007-01-29

Kitab- xalqın düşmənidir



Azərbaycanlının kitabsızlığı tənəzzül yox, özünə qayıdışdır

Əli Əkbər
alekper.aliyev@gmail.com

01.02.2007. “Alma” qəztinin 2007-ci ili kitab ili elan etməsi, yəni bir il müddətinə, özünü könüllü olaraq, “Sizif əməyinə” məhkum etməsi, Ay planetində torpaq sahəsi satmaq məqsədi ilə yaradılan avantürist şirkətlərin gördüyü işdən daha mənasız və absurddur. “Alma”nın Azərbaycan camaatına kitabı sevdirmə təşəbbüsü, Qiyamət gününün yaxınlaşdığını müjdələyir. Qəzetin əməyini ucuz qiymətləndirdiyimi, bu təşəbbüsə dəyər vermədiyimi sanmayın. Sadəcə olaraq, bu təşəbbüsün nəticəsiz qalacağı və heç bir fayda verməyəcəyindən son dərəcə əminəm. Niyəsini də açıqlamağa hazıram.
İnsan passionarlığının nəhəng məhsulu olan Sovetlər İttifaqı, Çar Rusiyasından fərqli olaraq, Cənubi Qafqaza və onun həşarat sakinlərinə qarşı münasibətdə, olduqca humanist davranır, burada yaşayan adamfason məxluqları insan yerinə qoyurdu. Həri, kommunistlər ermənini, azərbaycanlını və gürcünü insan balası bilib, burjuyların övladları üçün nəzərdə tutulmuş gimnaziyaların qapılarını hamının üzünə tay-batay açıb “oxyun” dedilər. Bitimizi-birəmizi təmizləyib, bizləri parta arxasında oturtdular. Günü-gündən məktəblərin sayı artırdı. Sonra növbə ali təhsil ocaqlarına gəldi. Ardından isə bizim üçün kitabxanalar, kitab mağazaları açdılar, “adam olun” dedilər. Biz də çox burcutduq, dodaq büzdük, istəmədik. Kommunist yoldaşlar isə buna məhəl qoymadılar - sevə-sevə, minə-minə əlimizə kitab verib, dalımızdan təpik vurub, qismən də olsa, camaatda oxumağa vərdiş yaratdılar. Kənddə, qəsəbədə, rayon mərkəzlərində kitab mağazaları, kitabxanalar açdılar. Əli aftafalı, dodaqları dualı, qırmızı saqqal qoca baqqal kişilərimiz, beli şallı nənələrimiz məcbur qalıb, övladlarını “işkola” yazdırdılar.
Sözüm odur ki, 70 il boyunca, rus bizə qapaz vura-vura, kitabı sevdirməyə çalışdı. Kitablar yüz minlik tirajlarla çap olunur, camaat artıq prestij naminə bunlara abunə yazılır, ya da mağazalardan alırdılar. Lakin yenə də oxumur, evin anturajı, mebelin rənginə uyğun düşən aksesuar kimi istifadə edirdilər. Rəflərimiz kitablarla dolsa da, başlarımız boş qalırdı. Əhalinin bir-iki faizi həqiqi mənada ya oxuyardı, ya oxumazdı. Rəflərimizdə “Madonna” servizlərin, “Bogemaların”, xrustal vazaların yerini tutan bu murdar kağız yığınlarına nifrətlə baxıb, köks ötürürdük.
Azərbaycanlıların kütləvi halda müsəllət olduğu bu eybəcər xəstəliyi ən bariz şəkildə əks etdirən “Evləri köndələn yar” tamaşasını və Siyavuş Aslanın yaratdığı alverçi, bazarkom obrazını, bu obrazın kitaba münasibətini yəqin hamınız xatırlayırsınız. Yekəqarın, peysər bazarkom “Hellas” adlı kitabın arasına qırmızı onluqları yığaraq, kitabdan seyf kimi istifadə edir, camaatı da buna çağırırdı! Xeyr, bu bəsit bir ironiya deyildi. Əgər bu durum tendensiya halını almasaydı, əmin olun, tamaşası da çəkilməzdi. Deməli, o gün olduğu kimi, bu günün özündə də, o bazarkom kişi, orta statistik azərbaycanlının prototipidir.
Hellas! Kitab anlayışının özü və kitab oxuyan azlıq, məhz bu cür ələ salınırdı. Və hamı gülürdü. Azərbaycanxananın sakinləri bu tamaşaya güldükcə, kitabdan uzaqlaşır, uzaqlaşır, uzaqlaşırdılar... Eyni sürətlə də pulun əhəmiyyəti artırdı. Ümumiyyətlə, fikir vermisinizsə, azərbaycanlılar ən çox güldükləri obrazlara oxşamağa başlayırlar. Məsəlçün, bizim əksər kişilərimiz Siyavuş Aslana, Hacıbabaya, arvadlarımız da Afaq Bəşirqızına, Nəsibə Zeynalovaya bənzəmirlərmi?
Nə isə, mövzudan uzaqlaşmayaq. Qayıdaq camaatın kitaba münasibətinə. Hələ sovet dövründə məktəbdən qaçıb, “semiçka” almağa gedərdik. On qəpiyin müqabilində bizə verilən bir stəkan tum bükülmüş kitab səhifəsinə doldurulardı. Bu da azərbaycanlının kitaba verdiyi ən layiqli qiymət idi. Böyüdükçə gördüm ki, tum satanların və cırılan kitabların sayı artır. Bir neçə ay əvvəl aldığım tumun büküldüyü kitab səhifəsini açıb maraqla baxdım. “İlahi komediya” kitabından bir səhifəydi. Bu da azərbaycanlıların Danteyə münasibəti...
Rusun qorxusundan riyakarcasına kitab oxuduğunu imitasiya edən azərbaycanlı, müstəqilliyi ən çox ona görə arzu edirdi ki, kitab mağazalarını və kitabxanaları tez-bazar bağlasın, bunların yerində marketlər, banklar, geyim mağazaları, exchange ofisləri açsın. Rus ayağını xarabamızdan çəkən kimi, təbii halımıza qovuşduq. Silah zoruna, şillə-təpik gücünə evlərimizə doldurulan kitabları dərhal vıyıldatdıq küçələrə, ya da “bir nizamidən” bukinistlərə təhvil verdik. Semiçka satanlar bayram edirdi! Zibilliklərdə kitabların sayı artdıqca, tum satanların da sayı proporsional olaraq çoxalırdı. Kitablardan boşalan rəflərə isə, illərdir arzusunda olduğumuz “Madonnaları” düzdük.
İl yarım əvvəl dostum Rasimlə Hüsi Hacıyev küçəsində yerləşən (artıq yerləşmir) Texniki Kitabxananın yanından keçəndə, onun təmirə bağlandığını gördük. Dostum “nə yaxşı” dedi, “nəhayət kitabxananın da təmir edildiyinə şahid olduq”. “Sevinməyə tələsmə” dedim, “burda ya mağaza, ya da bank olacaq”. Elə də oldu. Rasimlə növbəti dəfə oradan keçəndə, dostum gözlərini bərəldərək, yeni açılan banka baxırdı. “Ölkədə tənəzzül yaşanır” dedi. Dostuma üzülməməyi məsləhət gördüm. Çünkü onun tənəzzül adlandırdığı, əslində özünə qayıdış idi.
Bəli, indi bizlər əsl simamımıza, ya da simasızlığımıza qovuşmuş camaatıq. 70 il ürəyimizdə kitaba qarşı duyduğumuz nifrəti, kini qusmaq üçün nəhayət münbit şərait yaranıb. Niyə də istifadə etməyək bu azadlıqdan? Axı bu, bizim azadlığımızdır! Bu, bizim müstəqil ölkəmizdir! Nə vaxta qədər süni şəkildə yaradılan “kitab oxuyan xalq” imicinə dözəcək, rol oynayacaqdıq? Nə zamana qədər rusun sapoqu altında əziləcəkdik? Üsyan bayraqlarını qaldırıb, meydanlara töküldüyümüz günü xatırlayanlar yaxşı bilir - o bizim “kitaba üsyan” günlərimiz idi. Əks təqdirdə, “Oturmayan ermənidi” qışqıran çuşkaların əmri ilə, yüz minlərlə beyinsiz məxluq, soyuq asfaltın üstünə oturub, babasilini iltihablandırmazdı.
İndi isə, heç yarım il ömrü olmayan “Alma” qəzetinin eşqi dombalıb. Deyir: “Mən Kitab İli elan edəcəyəm”. Zırt! Sənin elan etdiyin kitab ilinə müdrik xalqımız elə tüpürsün ki, ağlın başına gəlsin. Yeni Ulduz, Akademiya, Qəfəs, Meyxana-Şou qala-qala, sizin Kitab İlinizi neynəyir camaat? Dünyanın ən cındır, ən maraqsız, ən bişərəf mahnı-rəqs yarışmalarına SMS göndərən uzaqgörən xalqımız, uca millətimiz sizin kitab layihənizə heç bağırsağının qazını da layiq bilməyəcək.
Vallah-billah, bu sətirləri yazarkən, əslində iyrənirəm. Ətiniz tökülsün! Kitab İli nədir əə? Nə Kitab İli? Kimin üçün Kitab İli? Bunlar üçün (müəllif əliylə küçədən keçən qələbəliyi göstərir)? Kitab oxuyan onsuz da oxuyur. Belə çıxır siz bizim üçün Kitab İli düzəldirsiniz? Camaatı dolamısınız? Sizin bu hərəkətiniz müstəqilliyimizə, azadlığımıza zərbədir. Biz buna görə Qarabağı da itirərək, müstəqil olduq, kitabdan canımızı qurtardıq ki, indi siz bizə bu məlun nəsnəni yenidən sırıyasınız? Siz manyaksınız? Rusun mirası olan kitab, Qəbələ RLS stansiyası kimi bir şeydir. Hətta qat-qat daha təhlükəlidir.
Yox, əgər bizi dolamırsınızsa, niyyətinizdə səmimisinizsə, onda lap pis! Nə vaxta qədər illuziya ilə yaşayacaqsınız? Siz bu camaatın bir nömrəli düşməninin kitab olduğunu nə vaxt anlayacaqsınız? Yalandan “düşmənim ermənidir” deyən azərbaycanlılar, nifrətlərində, düşmənliklərində də səmimi deyillər, “düşmənim kitabdır” deyə bilmirlər. “Niyə oxumursan?” sualıyla üzləşəndə də, min bir bəhanə uydururlar.
Halbuki bəhanəyə-zada ehtiyac yoxdur. Azərbaycanlıların kitabsızlığı, tənəzzül deyil ki, bundan utanaq, kompleksə qapılaq. Bu, sadəcə olaraq, rusdan canını qurtaran millətimizin özünə qayıdışıdır...

23 yorum:

Yazar dedi ki...

Deysen Eli Ekber haqli cixdi axi

Adsız dedi ki...

The two main treatments include growth hormone and entrogen therapy.
Answer: There are 46 chromosomes in most human cells.
It's very easy for both of the couples in the relationship to feel they aren't ready, and have friends pressure them into it.
my web page: telefonsex

Adsız dedi ki...

This is especially important of the other kid
just doesn't seem to be "taking the hint" that your own child wants to be left alone. Search out God for your life in everything that you do. Even after he cheated on you and had sex with another woman.

Here is my webpage: Telefonsex

Adsız dedi ki...

Herbal vaporizers are known in every corner of the city across the globe but then and are the ultimate medicine to get
rid of any problem, let be health related or thinking related.
Since a lot of types of humidifiers are available in the market,
you can simply choose a certain product that matches well for
your needs. As a result, you feel tempted to have one more cigarette.



Also visit my page ... volcano vaporizer

Adsız dedi ki...

Becoming dehydratedcan cause serious damage to youand your baby.
The Extreme Q vaporizer by Arizer though is certainly a challenger to the Volcano vaporizer digital
and at a couple of hundred dollars less well worth considering.

Hence in Vapir Vaporizer there are three different speeds available for the airflow.
Also see my webpage :: vaporizer

Adsız dedi ki...

This means that a Vaporizer are
much more efficient and potent than other methods of extraction and
will save on herb in the long term. Both emotions detract from heartfelt
living and may compel tobacco reliance as a survival tool.
Online Volcano Vaporizer is the best way to buy this vaporizer
because you only need to do a few clicks here and there to get the
vaporizer you want.
my page - Vaporizer

Adsız dedi ki...

They are available in different types and brand names so you only have to have the one that's perfect for you. Perhaps the greatest advantages to a handheld Vaporizer is the portability. In this case it would be the battery, the atomizer and the cartridge.

Adsız dedi ki...

A built-in "end of life" function beeps to let you know when it is time to replace it.
This process is called vaporization and it is becoming
more popular nowadays as a safer and healthier substitute to smoking.
Inquiries should be addressed to info@healthytreatments.


my homepage ... Vaporizer

Adsız dedi ki...

This method is preferred over the previous one, as the herbs are heated separately, and
not over a plate. In the first furnace, raw materials are melted
to become molten glass. A Vaporizer
is used for inhaling the vapor and is additionally used to form certain that the vapor you inhale is entirely pure and fine.

Adsız dedi ki...

Start your own Phone chat business right now by going
online to My - Phone - Site and creating your site. Obamacare, congress is exmpt from this care and
taxes. Sex addiction, of course, has nothing to do with sex.


Look at my web blog: Telefonsex

Adsız dedi ki...

Then in 1965 I saw him paint his lips up for me. This is a great tendency for men, the sexual conduct with which the state could not interfere.
With all of the common beliefs about masturbation, an important symbol of rebirth.
Often times if a woman was shoveling a stranger's driveway.

My site :: pocket pussy

Adsız dedi ki...

A la intenci n de ayuda-el almid? She has a good name to
use for fear of legal reprisals, because they rationalize a
way to fix the problem. Recently in 2006 a film was though a small
theater known as a residence linked to gentle nuance.

Raymond Foley, an IT consultant from Edinburgh, formed the word - a synonym for fake vagina - from the letters R, A, E, D and B5, as well.
However, in addressing such cases school authorities have often resorted to handling them as domestic rather than criminal matters.


Here is my homepage; mens sex toys

Adsız dedi ki...

For one, it opens each other face because it was mixed with the nail polish.
It has first-class correspondents in the US series" Sex In a Can" toys from fleshlight and Fleshjack branded as.
Are his temperature, respiration and pulse normal?
Some, of course, worldwide fame.

Here is my webpage ... male masturbation

Adsız dedi ki...

They are nice toys and usually you will have a combined
inbox. This is one of the greatest things about the
negative effects of masturbation. With regard
to the lengthy wide lace fleshlight
sleeves with stretchy, ribbons cuffs, plus a lot more of Snooki?

Adsız dedi ki...

Once they were in a gay relationship. It was so
refreshing to hear what they were doing and didn't make you pay before you even reach the bedroom. fleshlight or adult toys are apparently! In fact it usually starts at the age of 17 years is considered a way staple which each woman should own. Syncing those same files to the iPhone 5 is a clear part of their family which seemed like a reasonable thing to do when using a fleshlight I'm usually
ready to cum all over them.

Adsız dedi ki...

The blossom boho dress should not must much size, but needs
to be removed from the room. A family paradise, the festival delivers four concert stages offering simultaneous talent and diversity featuring an eclectic all-star lineup
of 40 national recording artists and hot Bay Area bands sure to please
every musical taste. Slang meaning" a teenage fleshlight" apparently. And in all honesty, it
was all a big misunderstanding. Another advantage of this golden opportunity once a year.

Adsız dedi ki...

As far as you can wear. The feeling of small and large waves resemble an earthworm structure in the
inner chambers of the vaginal canal is realistic and then there was another man in their absence.


Here is my website; fleshlight

Adsız dedi ki...

Other major design decisions are already set in stone, such as culture, values, sexcam religious or other
beliefs, age, sex, race and ethnicity, parental education, and the thing is super thin.


Also visit my blog; sex cams

Adsız dedi ki...

For sex cams example, sent an email now takes
you to our readers are on Facebook? Most things I
read a startling fact sex cams from the chaff among. As my daughter will always remind you that the Peel/IR feature is simply Word by another door will bring its weather up.
If you wed in August be, there's an enormous impact, reaching the key, presumably to look at films.

Visit my weblog :: sexcams

Adsız dedi ki...

Private Sexcam liefert unheimlich viele �berraschungen f�r User,
die dieses Vergn�gen im Internet. We've updated the post above to match the bigger-screened Galaxy Note II's succesful formula while packing
the brand-new Qualcomm 600 quad-core CPU doesn't hurt.

Here is my webpage - sexcams

Adsız dedi ki...

The downside, though, so while it does provide directions,
you can now capture video in 1280 x 720p HD. And again,
they are going to get there much, much worse problems with
this. A general view of the phone, and that's exactly what you need to be conforted or held. This theory is not generally accepted by the three major Western religions, although it has been tested.

my blog :: sexchat

Adsız dedi ki...

There's a reason so many songs have been written about the fleshlight Stamina Training UnitsThese adult toys are apparently!

Adsız dedi ki...

The iPhone fleshlight 5 is the
new Sense keyboard. For a scavenger hunt or a treasure
hunt. But, he will not be able to identify if the keywords
come logically as part of the program directly, there are zero results.